-
1 калын
прил.1) то́лстыйкалын такта — то́лстая доска́
калын журнал — то́лстый журна́л
калын стена — то́лстая стена́
калын кара туфрак — то́лстый слой чернозёма
калын оек — то́лстые чулки́
2) то́лстый, густо́й, сплошно́йкалын май катлавы — то́лстый слой жи́ра
ипигә калын ягылган бал — гу́сто нама́занный на хлеб мёд
тузан калын катлау булып ята — пыль лежи́т то́лстым сло́ем
3)а) дрему́чий, глухо́й, ча́стыйкалын урман — дрему́чий лес
б) густо́йкалын чәч — густы́е во́лосы
4)а) то́лстый, по́лный; ту́чныйкалын кеше — то́лстый челове́к
калын гәүдәле — с по́лной фигу́рой; полноте́лый
б) то́лстый, по́лный, кру́пный, мяси́стый ( о частях лица)калын иреннәр — по́лные гу́бы
5) густо́й, полнозву́чный, ни́зкий, басови́тый (о звуке, голосе)калын тавышлы гудок — басови́тый гудо́к
калын тавыш — ни́зкий го́лос
6) то́лстый, пло́тный; гру́быйкалын тукыма — то́лстая ткань
калын киндер — пло́тный холст, гру́бый холст; паруси́на
калын иренле — толстогу́бый, губа́стый
•- калын хәреф••калын тиреле — толстоко́жий
-
2 толстый
-
3 низкий
-ая; -ое1) тәбәнәк; карсак2) түбән3) түбән, нәкәс, нәҗес4) түбән, калыннизкая нота муз. — түбән нота
•- низкий поклон -
4 җилкә
сущ.1) заты́лок || заты́лочныйҗилкә чокыры — заты́лочная я́мка
җилкә кашу — прям.; перен. (по)чеса́ть в заты́лке, чеса́ть заты́лок
2) плечо́ || плечево́йкиң җилкәләр — широ́кие пле́чи
җилкәгә кул кую — положи́ть ру́ку на плечо́ (кому-л.)
җилкәләрен сикертү — трясти́ плеча́ми ( в танце)
җилкә сөяге — плечева́я кость
3) хо́лка, спина́, загри́вок (у животных, птиц); см. тж. өңгәл4) перен. ше́я, плечо́, спина́, горб; заго́рбоккеше җилкәсе белән эш күтәрү — погов. выезжа́ть на чужо́м горбу́
үз җилкәсендә тату — испыта́ть на своём горбу́
•••җилкә биетү ( җилкә биетеп) — спустя́ рукава́
җилкәгә атлану (җилкәгә менеп атлану) — сади́ться/сесть (кому-л.) на ше́ю; перейти́ на (чьё-л.) содержа́ние, иждиве́ние; подчини́ть себе (кого-л.); поста́вить (кого-л.) в зави́симость от себя́
җилкәгә төшү (җилкәсенә төшү) — ложи́ться, лечь бре́менем на (кого-л.); упа́сть, обру́шиться, свали́ться на (кого-л.) на (чьи-л.) пле́чи (о невзгодах, трудностях, ответственности и т. п.)
җилкәдән тау төшкән кебек — как гора́ с плеч
җилкәсен кашу — изби́ть, надава́ть по ше́е
җилкәсен кимерү (җилкәсен сую) — паразити́ровать (на ком-л.); жить эксплуати́руя (кого-л.); тяну́ть жи́лы, соса́ть (пить) кровь из (кого-л.)
җилкәсендә тату (үз җилкәсендә тату) — испыта́ть (что-л.) на свое́й шку́ре
җилкәсендә утыру (кем җилкәсендә утыру) — сиде́ть на (чьей-л.) ше́е (горбу́), жить за чужо́й счёт, на (чьём-л.) иждиве́нии, содержа́нии
җилкәсенә салыну (кем җилкәсенә салыну) — пыта́ться сесть (кому-л.) на ше́ю, пыта́ться вы́ехать (на ком-л.)
- җилкә кашытырлыкҗилкәңдә алып бару (эшне үз җилкәңдә алып бару) — нести́ ( работу) на себе́, свои́х плеча́х
- җилкә симертү
- җилкәсе калын
- җилкәсе чокырлы -
5 грубый
-ая; -ое1) ( плохо отделанный) тупас2) ( жёсткий) каты, тупас, кытыршы3) перен. ( недостаточно искусный) тупас4) ( о голосе) тупас, калын5) ( нетактичный) тупас, дорфа, тәрбиясез6) ( недопустимый) тупас•- грубые корма -
6 плотный
-ая; -ое1) тыгыз, куе2) калын, тыгыз, нык3) тулы, тыгыз (таза) тәнле, ныкка, базык4) разг. туклыклы, туйдыра торган, мул [итеп хәзерләнгән]
См. также в других словарях:
гүбән — с. диал. Базык; юан, калын (кеше тур.). ГҮБӘН ЧӘЧ – Чыкканда ук ак булып чыккан юан ак чәч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
юан — с. 1. Зур диаметрлы, нечкә (нәзек) түгел (аркылы кисеме түгәрәк булган һәм йомры нәрсәләр тур.) 2. Бик симез, базык, калын гәүдәле (кеше тур.) 3. Бик тулышкан, күбенгән (корсак тур.) 4. Калын, түбән тембрлы (тавыш тур.) 5. сөйл. сир. Күп акчалы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җеп — 1. Йон, мамык, ефәк, җитен һ. б. җепселләрен бер берсенә кушып бөтерү юлы белән әзерләнгән һәм туку, бәйләү кебек эшләргә китә торган материал, эрләнмә. с. Мамык яки чүбек җебеннән бәйләнгән яки тукылган аягында җеп оек. Берничә җепне катып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилкә — 1. Муен төбенең арткы өлеше. Муен белән кулбаш арасы, иңбаш җилкәсендәге погоннары... 2. Гәүдәдә арканың иң югарыгы өлеше, ике кулбаш арасы киң җилкәле 3. Арка, сырт (хайваннарда) кошлар симез кортларны җилкәләреннән тешләп... 4. күч. Авырлык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәрәз — 1. Өй, вагон һ. б. ш. корылмаларның эченә якты төшсен һәм һава керсен өчен стеналарына уелган тишек һәм шул тишеккә куелган пыялалы рам. Күзәтү, сөйләшү һ. б. ш. өчен стенага уелган, стенада калдырылган тишек. Хәрби ныгытмаларның стеналарында ату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәрәзә — 1. Өй, вагон һ. б. ш. корылмаларның эченә якты төшсен һәм һава керсен өчен стеналарына уелган тишек һәм шул тишеккә куелган пыялалы рам. Күзәтү, сөйләшү һ. б. ш. өчен стенага уелган, стенада калдырылган тишек. Хәрби ныгытмаларның стеналарында ату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тирәзә — 1. Өй, вагон һ. б. ш. корылмаларның эченә якты төшсен һәм һава керсен өчен стеналарына уелган тишек һәм шул тишеккә куелган пыялалы рам. Күзәтү, сөйләшү һ. б. ш. өчен стенага уелган, стенада калдырылган тишек. Хәрби ныгытмаларның стеналарында ату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
утын — и. 1. Ягар өчен кисеп һәм ярып әзерләнгән агачлар 2. күч. сөйл. УТЫН АГАЧЫ – Мәгънәсез, аңгыра кеше тур.. УТЫН БАЛТАСЫ – Утын яру өчен авыр калын балта; рус. Колун … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
